ޕާކިސްތާނުގެ އިޤްތިޞާދަށް ކުރިމަތިވެފައިވާ އެންމެ ބޮޑު މައްސަލައަކީ ފައިސާގެ އަގު ދަށްވުމުގެ މައްސަލަ އެވެ. ޕާކިސްތާންގެ އިންފްލޭޝަންގެ ހާލަތު ވަނީ 2025 ވަނަ އަހަރުގެ އޮކްޓޯބަރު މަހު %6.2 އަށް އަރާފައެވެ. މިއީ ސެޕްޓެމްބަރު މަހު ހުރި %5.6 އާއި އަދި އޮގަސްޓް މަހު ހުރި %3 އާ އަޅާބަލާއިރު ވަރަށް ބޮޑު މިންވަރެކެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ޢާންމު ރައްޔިތުންނަށް ދިމާވާ ތަކުލީފަކީ ދިރިއުޅުމުގެ ޚަރަދު ބޮޑުވެ، މާލީ ގޮތުން ބޮޑެތި ދަތިތަކާ ކުރިމަތިލާން ޖެހުމެވެ. މިހާރުގެ ހާލަތު މިގޮތަށް ވަޒަން ކޮށްލެވެއެވެ.
- ފުޑް ސަޕްލައިއަށް ދިމާވި ލޮޅުންތައް: ޕަންޖާބަށް ކުރިމަތިވި ފެންބޮޑުވުމާއި އަފްޣާނިސްތާނާ އެކު ބޯޑަރު ބަންދުކުރުމުގެ ސަބަބުން ކާބޯތަކެތީގެ އަގު ވަނީ އިންތިހާއަށް ބޮޑުވެފައެވެ. މިގޮތުން، ޓޮމާޓޯގެ އަގު %127 އަށް، ހަކުރުގެ އަގު %345 އިން، ގޮދަނުގެ އަގު %23 އަށް އަދި ބަޓަރުގެ އަގު %30 އަށް ވަނީ ބޮޑުވެފައެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ކާބޯތަކެތި ލިބުމުގައި ދަތިތަކާ ކުރިމަތިވެ، ޚާއްޞަކޮށް ރަށްފުށުގެ ފެންވަރުގައި ދިރިއުޅޭ ރައްޔިތުންނަށް ބޮޑު ބުރައެއް އުފުލަން ޖެހިފައި ވެއެވެ. ރަށްފުށުގައި ކޮންސިއުމަރ ޕްރައިސް އިންޑެކްސް ވަނީ މަހުން މަހަށް %2.26 އިން މަތިވެފަ އެވެ. އަދި ސިޓީތަކުގައި މި އިންޑެކްސް މަތިވެފައިވަނީ %1.54 އަށެވެ.
- ކަރަންޓު އަގުބޮޑުވުން: ދުނިޔޭގެ ބާޒާރުގައި މުދަލުގެ އަގު އުފުލުމުގެ އިތުރުވާއިރު އެތެރޭގެ ކަންކަން މެނޭޖު ނުކުރުމުގެ ސަބަބުން ގޭހުގެ އަގު %23 އަށް، ދަތުރުފަތުރުގެ ޚިދުމަތްތަކުގެ އަގު %11 އަށް ވަނީ ބޮޑުވެފައެވެ. މީގެ އިތުރުން، ޕާކިސްތާނުގެ ދަރަނި ވެސް ވަނީ އިތުރުވެފައެވެ. ވިޔަފާރި ބޭންކުތަކުން 1.3 ޓްރިލިއަން ރުޕީސް ދަރަންޏަށް ނަގާފައިވާއިރު، ޖީޑީޕީއަށް ނިސްބަތްވާ ދަރަނީގެ ނިސްބަތް ވަނީ %74 އަށް އަރާފައެވެ. އަދި 2024-2025 މާލީ އަހަރުގެ ކުރިއެރުން ހުރީ %2.68 ގައި ކަމަށް ވެއެވެ.
- އިޤްތިޞާދީ ގޮންޖެހުންތައް: އިންފްލޭޝަންގެ މައްސަލަ ހައްލުކުރުމަށް ސަރުކާރުން އަޅާފައިވާ ފިޔަވަޅުތަކުގެ ތެރޭގައި ފައިސާގެ އަގު ހިފެހެއްޓުމަށް ކުރެވޭ މަސައްކަތްތަކުގެ ސަބަބުން ލޯނު ނެގުން ޚަރަދު ބޮޑު ކަމަކށް ވެފައި ވެއެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން އެކްސްޕޯޓް ކުރާ ފަރާތްތަކަށް ވަނީ ގެއްލުންވެފައެވެ. މޫސުމަށް އަންނަ ބަދަލުތަކާއި ފެންބޮޑުވުންތަކުގެ ސަބަބުން ދަނޑުވެރިކަމުގެ އުފެއްދުންތައް ތަކުރާރުކޮށް ދަނީ ދަށްވަމުންނެވެ. އޮކްޓޯބަރު މަހުގެ ވިޔަފާރީގެ ދަރަނި (ޓްރޭޑް ޑެފިސިޓް) ވެސް ވަނީ ކުރީ އަހަރާ އަޅާބަލާއިރު %56 އަށް އިތުރުވެ، 3.2 ބިލިއަން ޑޮލަރަށް އަރާފައެވެ.
- ދުނިޔޭގެ ހާލަތާއި ކުރިމަގު: އައިއެމްއެފް އިން ލަފާކުރާ ގޮތުގައި 2025 ވަނަ އަހަރު ޕާކިސްތާނުގެ އިންފްލޭޝަންގެ އެވްރެޖް %6 އަށް އަރާނެއެވެ. އަދި ދުނިޔޭގެ އިޤްތިޞާދީ ކުރިއެރުން ވެސް 2025 ވަނަ އަހަރު %2.6 އަށް ދަށްވާނެ ކަމަށް ލަފާކޮށްފައި ވެއެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ތެލާއި އަސާސީ ތަކެތި އެތެރެކުރާ ޤައުމެއްގެ ހައިސިއްޔަތުން ޕާކިސްތާނުގެ އިގްތިސާދުގެ ހީނަރުކަން އިތުރުވާނެއެވެ. ސިޔާސަތު ކަނޑައަޅާ ފަރާތްތަކަށް މިހާރު ކުރިމަތިވެފައިވާ ދަތިކަމަކީ: ތަރައްގީ ދެމެހެއްޓުމަށްޓަކައި އިމްޕޯޓްތަކަށް އޮތް ހުރަސްތައް ނައްތާލުން ނުވަތަ ފައިސާގެ އަގު ހިފެހެއްޓުމަށްޓަކައި އިމްޕޯޓްތައް މަދުކުރުމެވެ. މި ދެމަގުން ކުރިއަށް ދިޔަ ނަމަވެސް ފަޤީރުކަމާއި ވަޒީފާ ނެތް މީހުންގެ އަދަދު އިތުރުވުމުގެ ނުރައްކާ އޮތް ކަމަށް މުހައްލިލުން ދެއެވެ.
